Cho đến nay mình đọc cũng kha khá sách về stoicism và cũng bị scam nhiều (scam là kiểu đọc xong không thấy gì hay hoặc tác giá đú-trend kiếm tiền mà không có nghiên cứu hay thực hành stoicism hay dịch giả “dỏm”). Trong bài viết này mình sẽ chia sẻ những quyển sách về stoicism mà mình thấy tâm đắc nhất.
Stoicism ở Việt Nam dịch là chủ nghĩa khắc kỷ, riêng mình thì thấy cách dịch cứ tạo ra cảm giác khổ-khổ nên mình sẽ giữ nguyên tên là stoicism mà không dịch.
Nghệ Thuật Sống - Epictetus (Đỗ Tư Nghĩa dịch)
Đây là quyển đầu tiên mình đọc. Sách mỏng nhưng chứa đựng gần như đầy đủ triết lý cốt lõi của stoicism.
Duy chỉ có một chỗ người dịch hơi nhầm là Epictetus khi sinh ra đã bị bắt làm nô lệ do xã hội bấy giờ nhưng người dịch lại dịch là “Epictetus ra đời như là một nô lệ”, đâu ai sinh ra như một nô lệ? Spoil: sau này là happy-ending khi Epictetus được tự do.
Nhưng bỏ qua chấp nhất câu từ thì đây là một bản dịch rất tốt do người dịch tìm hiểu và cất công rất nhiều khi dịch.
A Guide to the Good Life: The Ancient Art of Stoic Joy - William B. Irvine
Quyển này mình đọc tiếng Anh, lúc đó stoicism chưa thành “trend” ở Việt Nam như hiện nay nên đầu sách không có bao nhiêu.
Sách cũng dễ đọc nên mình khuyến khích đọc tiếng Anh luôn để có thể hiểu được ý tác giả, sách dịch tiếng Việt mình chưa đọc (dù đã mua) nên không có đánh giá nhưng thường sách thuộc dạng triết học như thế này rất khó dịch, không thể word-by-word được.
Một điểm không hấp dẫn là tác giả viết có phần học thuật khi mất khá nhiều trang để miêu tả quá trình hình thành và phát triển của stoicism…mình khuyến khích bỏ qua hoặc đọc lướt đoạn này và đi vào phần nội dung chính. Có nhiều ý kiến và đánh giá không cao quyển này có thể xuất phát từ phần lịch sử stoicism này.
Quyển này mình đánh giá cao vì nó viết với góc nhìn của người hiện đại “cơm áo gạo tiền” nghiên cứu và thực hành stoicism do đó người đọc sẽ dễ hiểu và đồng cảm hơn.
Meditations: A New Translation - Marcus Aurelius (Author), Gregory Hays (Translator)
Trớ trêu thay đây là quyển mình mua đầu tiên nhưng lại đọc sau 2 quyển trên.
Mình mất nhiều năm để đọc và cảm nhận từng chút một và đến hiện tại vẫn còn một chặn đường thực hành dài phía trước.
Thỉnh thoảng mang ra đọc lại và mỗi lần như vậy cảm nhận được một điều mới mẻ hơn.
(Mình mua hẳn 3 bản: một định dạng kindle, một bản bìa cứng và một bìa mềm để có thể đọc mọi lúc, mọi nơi)
Seneca: Những Bức Thư Đạo Đức (Andy Luong dịch)
Seneca là một trong những trụ cột của stoicism nên không cần phải viết nhiều.
Mặt khác chất lượng dịch phải nói là cực kỳ tuyệt vời do Andy Luong là người theo mình biết đã thực hành stoicism từ rất lâu và đã dịch rất nhiều bài liên quan đến stoicism. Bạn có thể follow Andy Luong tại đây.
Mình nghĩ bây nhiêu đây sách về stoicism là quá đủ (nếu như không nói là quá nhiều), phần còn lại và quan trọng nhất là thực hành.
P/S: Trước khi kết thúc bài viết, nếu được cho lời khuyên dành cho các bạn mới tìm hiểu stoicism thì mình sẽ khuyên:
- Hãy giữ mọi thứ đơn giản, đừng sa đà vào tìm sách tốt nhất về stoicism, đừng “luyện” quá nhiều video về stoicism…
- Đừng mua nhiều sách quá vì hiện tại đang có trend stoicism ở VN và đa phần sách không có nội dung chất lượng.
- KHÔNG tham gia group về stoicism ở VN, mình có lướt qua thì thấy toxic quá (dịch là cực đoan không biết có đúng không?) đồng thời mang nặng tư duy ai biết stoicism mới là “thượng đẳng”.
- THỰC HÀNH LÀ CỐT LÕI.
- Hạn chế nói về stoicism. Xin trích phim “Fight Club”
The first rule of Fight Club is: you do not talk about Fight Club. The second rule of Fight Club is: you DO NOT talk about Fight Club!